Gubitku brzine u proizvodnim pogonima posvećeno je manje pažnje u odnosu na zastoje, ali efekat gubitka brzine na ukupnu efikasnost opreme (OEE) može biti čak 15 procenata. To je zato što je gubitak brzine skriven i komplikovan problem koji menadžeri često potcjenjuju. Istraživanja pokazuju da gubitak brzine možete smanjiti reorganizacijom proizvodnih linija i poboljšanjem radnih praksi ili rasporeda proizvodnje.

Šta je gubitak brzine?

Gubitak brzine se može podijeliti na dvije vrste: mala brzina (sporost) i mikro zastoji.

Mala brzina (sporost) nastaje kada oprema radi ispod ciljne brzine.

Mikro zastoji su kratki zastoji na mašini ili proizvodnoj liniji.

Termin gubitak brzine može imati različita značenja u zavisnosti od toga koga pitate. Jedan od načina definisanja bio bi sinonim za gubitak performansi, što je jedna od tri kategorije smanjenja OEE (dostupnost, performanse i kvaliteta).

Okvir nazvan Šest velikih gubitaka usklađen je sa OEE kategorijama gubitaka, a to su: gubitak dostupnosti, gubitak performansi (isto kao gubitak brzine) i gubitak kvaliteta.

Svaka kategorija ima još dvije podkategorije:

Gubitak dostupnosti

  • Planirani zastoji
  • Neplanirani zastoji

Gubitak performansa (isto kao gubitak brzine)

  • Mikro zastoji
  • Spori ciklusi (isto kao i mala brzina)

Gubitak kvaliteta

  • Neodobravanje pri pokretanju
  • Neodobravanje u proizvodnji

Gubitak brzine u ukupnom produktivnom održavanju (Total Productive Maintenance – TPM)

Gubitak brzine je također dio TPM okvira. Termini koji se koriste su malo drugačiji:

  • Manji zastoji i “prazan hod” (identično kao mikro zastoji u okviru Šest velikih gubitaka)
  • Gubitak brzine, smanjene brzine (identično kao spori ciklusi u okviru Šest velikih gubitaka)

Zašto se mikro zastoji klasifikuju kao gubici brzine, a ne zastoji?

Kada se proizvodna linija zaustavi, to se naziva vrijeme zastoja ili vrijeme zaustavljanja. Kada dođe do mikro zastoja tokom zaustavljanja, oni se klasifikuju kao gubitak dostupnosti. Međutim, ako dođe do mikro zastoja dok je linija u radu, onda se klasificiraju kao gubitak brzine.

Postoji nekoliko razloga za to:

  • Razlozi za mikro zastoje (kašnjenja u proizvodnji) više se preklapaju sa problemima pri malim brzinama, a ne sa prekidima.
  • Smanjenje mikro zastoja zahtjeva slična rješenja za reduciranje malih brzina.
  • Zastoji su povremeni i očigledni, dok su mikro zastoji češći, ali manje primijetni.

Primjeri mikro zastoja i male brzine (sporosti)

Uobičajeni uzroci mikro zastoja su:

  • Neusklađenost opreme, loše pozicioniranje
  • Neispravna podešavanja
  • Blokirani senzori
  • Nedostaci materijala i zastoji
  • Problemi dizajna opreme
  • Periodično brzo čišćenje

Prepoznatljivi razlozi za malu brzinu (sporost):

1. Tehnološki faktori

  • Pouzdanost tehnologije (pouzdanost mašina, habanje/trošenje opreme, nepravilno održavanje, zaustavljanje proizvodnje)
  • Tehnološka ograničenja (neadekvatna oprema, istrošenost opreme, kapacitet čekanja za rad u procesu)
  • Ekološka ograničenja

2. Ljudski faktori

  • Neefikasnost operatera (tj. zbog nedostatka obuke)
  • Greške pri mjerenju
  • Problemi planiranja (idealno vrijeme ciklusa postavljeno prenisko ili cilj previše neambiciozan, planiranje proizvodnje, problemi korištenja kapaciteta)

3. Faktori proizvoda

  • Dostupnost materijala
  • Kvalitet materijala (može biti i zbog prirodnih varijacija procesa ili mješavine sirovina)
  • Raznolikost proizvoda
  • Kvalitet proizvoda (kvalitet gotovih proizvoda)